Nederlandse onderzoekers, ondernemers en overheden bundelen kennis
Nederland als 'Levend Lab' voor CO2-verwijdering
Grote kansen voor CO2-verwijdering door industrie, op land en in zee
Hoogwaardige kennis, middelen en mogelijkheden
Betrokkenheid van gevestigde grote bedrijven, mkb en start‑ups
Politieke wil en motivatie voor veilig Nederland
Om verdere opwarming en schadelijke gevolgen daarvan te beperken, is het terugdringen van CO2-uitstoot alleen niet meer genoeg. Het is daarnaast nodig om actief en grootschalig CO2 uit de atmosfeer te halen, op manieren die acceptabel, betaalbaar en effectief zijn. Voorbeelden hiervan in verschillende stadia van ontwikkeling en toepasbaarheid:
Van de biologische koolstofpomp in zee een kunstmatige boost geven tot het verlagen van de zuurgraad van zeewater. Herstel van bijvoorbeeld kwelders, kustmoerassen en zeegrasvelden die langdurig CO2 vastleggen in de bodem.
Extra bomen planten, die CO2 vastleggen terwijl ze groeien. De CO2 is opgeslagen in levende biomassa.
Biochar ontstaat door verwarming van biomassa zonder zuurstof, die vervolgens met de opgeslagen CO2 in de bodem wordt opgeslagen als bodemverbeteraar.
Planten zetten CO2 om in biomassa, die in centrales wordt omgezet in energie, waarbij de CO2 wordt opgeslagen.
Mineralen die verweren, absorberen CO2. Door ze te vermalen en verspreiden op land of zee, vergroot hun oppervlakte, waardoor ze sneller CO2 absorberen.
CO2 rechtstreeks uit de lucht afvangen, met behulp van chemicaliën absorberen en opslaan in geologische reservoirs.
Het Arrhenius programma verbindt Nederlandse kennisinstituten, universiteiten, maatschappelijke organisaties, overheid en bedrijfsleven voor realistische klimaatoplossingen: CO2 verwijderen op acceptabele, betaalbare en effectieve wijze, binnen de komende tien jaar.
Dat doen we door:
We ambiëren een groot, samenhangend Nederlands consortium met internationale uitstraling, dat kennisontwikkeling koppelt aan het innovatievermogen van de Nederlandse industrie en het MKB. Hierdoor ontstaat binnen 10 jaar een uitgangspositie en infrastructuur die bijdraagt aan het nationale inverdienvermogen en verdere doorontwikkeling van succesvolle CO2verwijderingstechnieken.
| Toekomstige activiteiten | Actoren en onderzoeksgebieden |
|---|---|
| Integrale technologische en maatschappelijke beoordeling | Ethici, innovatiewetenschappers, ingenieurs, burgerpanels |
| Modellering van systemen en koolstofcycli | Natuurwetenschappen, geïntegreerde beoordelingsmodellering, systeemdynamica |
| Faciliteren wet- en regelgeving | Nationale en provinciale overheden, beleidsonderzoekers, rechtsgeleerden |
| Testen en werken met gemeenschappen en andere belanghebbenden | Gemeenschappen, boerencollectieven, industriële clusters, sociale wetenschappers |
| Technologieën en praktijken ontwikkelen | Onderzoek, bedrijven en industrie |
| Projectmanagement en -integratie | Projectmanagementgroep, wetenschappelijke stuurgroep, Burgerpanel/NGO's, beleids-, bedrijfs- en andere gebruikerscommissie |
| Recente activiteiten | Actoren en resultaten |
|---|---|
| Ontwikkelen kader | Vergaderingen, voornamelijk met natuurwetenschappers |
| Bijeenkomst met bedrijfsleven | Natuurwetenschappers en bedrijfsleven, voorbespreking Groeifondsaanvraag |
| Besprekingen met ministerie EZK | Rijksoverheid, RVO, beleidsmakers & -onderzoekers |
| Faciliteren wet- en regelgeving | Rijks- en provinciale overheden, beleidsonderzoekers en juridische onderzoekers |
| Bijeenkomst onderzoek, bedrijfsleven en industrie | Onderzoek, bedrijven en industrie, plan voor verdere actie |
Download Adviesrapport ‘De lucht klaren?’ van de Wetenschappelijke Klimaatraad >
Download Quickscan formulier Nationaal Groeifonds >
Download Presentation Arrhenius Prof. Detlef van Vuuren Utrecht University >
Download Presentation Negative Emission Techniques Prof. Dr. Ir Albert van den Berg UTwente >
Ruim een eeuw nadat de Zweedse scheikundige Svante Arrhenius voor het eerst beschreef hoe CO2 in de atmosfeer de temperatuur op aarde beïnvloedt, is zijn naam weer zeer actueel. Het Arrhenius programma is een initiatief van vijf kennisinstellingen: Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee (NIOZ), KNMI, TU Twente, TU Eindhoven, Universiteit Utrecht en Planbureau voor de Leefomgeving. Bij de oprichtingsvergadering op 15 april 2024 waren niet alleen wetenschappers betrokken, maar ook ambtenaren van verschillende ministeries, vertegenwoordigers van ngo’s en grote en kleine ingenieursbedrijven. Het Arrhenius programma moet een loket worden voor iedereen die iets wil betekenen in de wereld van de negatieve emissies.
Kerngroep: Han Dolman (NIOZ), Gert-Jan Reichart (NIOZ), Detlef van Vuuren (Universiteit Utrecht), Rubert Konijn (KNMI), Hilde Passier (Deltares), Albert van den Berg (Universiteit Twente).
If you don't like the road you are walking, start paving another one.
